Najbardziej polskie miasto na Litwie, zamieszkałe przez ponad 88.000 naszych rodaków, co daje ponad 16% mieszkańców miasta. Niemal na każdym kroku można tu nadal spotkać polskie ślady. Tutaj też zostało pochowane serce marszałka Józefa Piłsudskiego. Razem z jego matką.
Wilno to niezwykle ciekawe, szczególnie dla nas Polaków miasto. Ale myślę, że może spodobać się każdemu, ma bowiem klimat. Przed II wojną światową a po roku 1922 leżało w granicach Polski. Wilno było też jednym z największych w europie skupisk ludności żydowskiej, co powodowało, że można się było spotkać z jego określeniami jako Jerozolima Litewska, Napoleon z kolei nazwał miasto Jerozolimą Północy.
Nazwa miasta pochodzi od rzeki Wilnia. Według legendy Wielki Książę Giedymin (przełom XIII i XIV wieku) polował w pobliżu rzeki Wilni, po czym został tu na noc i przyśnił mu się żelazny wilk stojący na wzgórzu. Przywołany ksiądz wyjaśnił mu iż wilk we śnie symbolizował zamek i miasto, które powstaną w tym miejscu. I tak oto Giedymin wybudował miasto i nazwał je od imienia pobliskiej rzeki.
Po raz pierwszy w źródłach pisanych wspomina się o Wilnie w 1323 roku, kiedy Wielki Książę Giedymin rozsyłał listy do niemieckich miast zapraszając Niemców do osiedlenia się tutaj, oraz z litu do papieża Jana XXII. Jest to też pierwsze potwierdzenie że w Wilnie mieściła się stolica – wcześniejsze źródła wymieniają Troki jako stolicę. W 1365 oraz w 1383 miasto atakowali oraz niszczyli Krzyżacy.
To w Wilnie w 1385 roku odbyła się uroczystość chrztu Litwy. W 1387 roku miasto zostało lokowane na prawie magdeburskim. Od tego czasu zaczyna się okres intensywnego rozwoju miasta. W 1419 roku zaczęto budować zamek, w latach 1503-1522 wzniesiono mury obronne składając się z dziewięciu bram miejskich i trzech wież. Wilno w tym okresie było jednym z najprężniej rozwijających się miast Rzeczpospolitej Obojga Narodów.
Jednym z najważniejszych wydarzeń w historii Wilna było założenie Akademii w 1579 roku przez Stefana Batorego, która to stała się zalążkiem późniejszego Uniwersytetu Wileńskiego. W tym czasie było to prawdziwie wielokulturowe miasto zamieszkiwane przez Polaków, Niemców, Żydów, Rosjan, Litwinów, a nawet Turków.
Wiek XVII to powolny upadek miasta zapoczątkowany potopem szwedzkim. Dalej w 1710 roku miasto pustoszy epidemia dżumy, a w późniejszych latach nakłada się na to pasmo pożarów. Po trzecim rozbiorze Polski Wilno zostaje wcielone do Rosji i staje się stolicą guberni wileńskiej. W 1863 roku podczas powstania styczniowego toczono tutaj ciężkie walki z Rosjanami, jednak miasto zostało krwawo spacyfikowane, zakazano wtedy używania języka polskiego i litewskiego.
Podczas I wojny światowej Wilno oraz cała Litwa okupowane były przez armię niemiecką. Po wojnie miasto dwukrotnie zajmowała Armia Czerwona, która w 1920 roku po klęsce w Bitwie Warszawskiej aby opóźnić postępy Polski przekazała Wilno Litwie. Wojska Polskie podstępem w tym samym roku zajmują miasto i proklamują powstanie Litwy Środkowej, która dwa lata później w 1922 roku przyłącza się do Polski. Tym samym Wilno aż do II wojny światowej pozostaje na polskich granicach tworząc województwo wileńskie. W tym czasie Kowno pełniło rolę tymczasowej stolicy Litwy. Rada Ambasadorów i społeczność międzynarodowa (z wyjątkiem Litwy) uznały polską suwerenność nad Wileńszczyzną w 1923 r.
W 1939 roku Niemcy zaprosiły Litwę do przyłączenia się do inwazji na Polskę, oferując im w zamian przyłączenie Wilna. Większość litewskich polityków odrzuciła tę ofertę, a Litwa przyjęła ustawę o neutralności.
19 września 1939 roku Wilno zostało zajęte przez Związek Radziecki. Sowieci represjonowali miejscową ludność i zniszczyli miasto, kradnąc wartościowe rzeczy i przenosząc fabryki na terytorium ZSRR, które zawarło z Litwą traktat o wzajemnej pomocy. Litwini zaakceptowali wojska rosyjskie na swoim terytorium, a ci przekazali im Wilno. Rok później Litwa została wcielona do Związku Radzieckiego, a tysiące mieszkańców Wilna zesłano na Syberię. W 1941 roku miasto zostało zdobyte przez Niemców.
Trzy lata później w 1944 roku Armia Radziecka ponownie zajmuje Wilno, które zostaje stolicą litewskiej SRR. W tym samym czasie NKWD rozpoczęło represje wobec przywódców Armii Krajowej i Litwinów. Wojna zmieniła całkowicie miasto. Większość mieszkańców – Polaków i Żydów została wymordowana lub przesiedlona, a do miasta zaczęła napływać ludność litewska i rosyjska.
11 marca 1990 roku Najwyższa Rada Litewskiej SRR ogłosiła secesję od Związku Radzieckiego i zamiar przywrócenia niepodległej Republiki Litewskiej, czego wynikiem była zbrojna interwencja Związku Radzieckiego. Kulminacją konfliktu był atak 13 stycznia na Państwowy Budynek Radia i Telewizji oraz wieżę telewizyjną w Wilnie, podczas którego zginęło co najmniej czternastu cywilów, a rannych zostało co najmniej 700 osób. Ostatecznie Związek Radziecki uznał niepodległość Litwy we wrześniu 1991 roku.
Obecnie Wilno pozostaje stolicą niepodległej Litwy, a w mieście nadal jest cała masa śladów świadczących o jego związkach z Polską.
Na Litwie polecam rezerwację noclegów przez booking.com, a jako opcję budżetową polecam serwis Airbnb.
Booking.com
